Zaburzenia osobowości
Wg Profesor Trzebińskiej osobowość jest to całość psychicznych mechanizmów regulacji, które kształtują się pod wpływem życiowego doświadczenia na bazie biologicznych predyspozycji. Gwarantuje ona powtarzalność zachowania jednostki i odróżnia ją od innych, czyni niepowtarzalną. Zaburzenie osobowości natomiast jest to trwały wzorzec wewnętrznych doświadczeń i zachowań, które znacząco odbiegają od oczekiwań kultury. Wzorzec ten jest sztywny, niezmienny, obejmuje szeroki zakres życia jednostki i jednocześnie znacząco utrudnia funkcjonowanie. Nie jest ono łatwe do zdiagnozowania. Szacuje się, ze może dotyczyć aż 10-20% społeczeństwa. Przyczyny powstania zaburzenia osobowości mogą być różne i zależne od rodzaju zaburzenia osobowości. Wspólne jest szukanie przyczyn w czynnikach genetycznych, jednak znaczącą rolę odgrywają również czynniki środowiskowe, takie jak: przemoc czy zaniedbania. Pierwsze symptomy można zauważyć już w dzieciństwie lub młodości.
Wg DSM-5 zaburzenia osobowości możemy podzielić na tzw. Wiązki.
Wiązka A charakteryzuje się: wycofaniem, chłodem emocjonalnym, podejrzliwością i nieracjonalnością i zaliczamy do niej osobowość: paranoiczną, schizotypową i schizoidalną.
Wiązka B charakteryzuje się: nadmiernym okazywaniem emocji, teatralnym zachowaniem, zabieganiem o uwagę, chwiejnym nastrojem i intensywnymi konfliktami interpersonalnymi. Do tej wiązki zaliczamy osobowość: antyspołeczną, z pogranicza (border line), histrioniczną i narcystyczną.
Wiązka C charakteryzuje się: nadmiernym lękiem i nadmiernym spięciem. Do wiązki C zaliczamy osobowość: unikającą, zależną i obsesyjno-kompulsywną.
Leczenie zaburzeń osobowości jest trudne i czasochłonne, jednak im szybciej podjęte zostanie leczenie tym lepsze są rokowania, dlatego ważne jest, aby nie czekać z zasięgnięciem pomocy dopiero w czasie kryzysu czy pojawienia się chorób współwystępujących, takich jak depresja.
